 |
 |
 |
 |
Οι
νόμοι του
Πλάτωνα για
την υβριστική
κακολογία και την κατάχρηση του δημοσίου χρήματος Χαράλαμπος Αποστολόπουλος doi: 10.12681/jret.961 Τόμ. 3 (2004) |
Βιβλιογραφική αναφορά:
Αποστολόπουλος Χ. (2015). Οι νόμοι του Πλάτωνα για την υβριστική κακολογία και την κατάχρηση του δημοσίου χρήματος. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 3, 9–23. https://doi.org |
|
| Δημοσιευμένα: Αυγ 4, 2015 Διαδικτυακό ISSN: 2241-200X ISSN εντύπου: 1108-4634 |
| ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΤΛΟΣ
ΟΙ ΝΟΜΟΙ TOT ΠΛΑΤΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΒΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ* ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΜΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ 1910-2004 «Εξήντα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου εμφανίζεται μια πλημμυρίδα αναφορών από αυτόπτες μάρτυρες του έτους 1945. Έτσι δημιουργείται η δυνατότητα μιας ανεπανάληπτα ικανοποιητικής σύγκρισης της προοπτικής των νικητών με εκείνη των ηττημένων. . .« »... Το πιο ενδιαφέρον βιβλίο προέρχεται όμως από ένα σοβιετικό στρατιώτη. Η προοπτική αυτή είναι μέχρι σήμερα ξένη για το γερμανικό κοινό. Καθώς ακόμη και η δημοσιογραφία της Ανατολικής Γερμανίας (DDR: Deutsche Demokratische Republik) με τις ιδεολογικές πομφόλυγες περί ηρώων του σοβιετικού στρατού δεν στάθηκε ποτέ σε θέση να αναθεωρήσει πραγματικά την γερμανική εικόνα (εντύπωση) για τον αγροίκο, απολίτιστο Ρώσο στρατιώτη. Μια αλλαγή κατέστη επιτέλους δυνατή με το "Ημερολόγιο Γερμανίας” του ερυθροφρουρού Wladimir Gelfand. Ο Gelfand, ο οποίος αρχικά ήθελε να γίνει συγγραφέας και μέχρι τον θάνατό του το 1983 ασκούσε το επάγγελμα του δασκάλου, περιγράφει τις βιαιοπραγίες επίσης του δικού του στρατού. Την νίκη διαδέχονται "πλιάτσικο” και βιασμοί, πράγματα που κατακρίνει ο Gelfand στις ημερολογιακές του σημειώσεις. Διαισθανόταν ότι τέτοιες βίαιες πράξεις θα καθόριζαν επί μακρόν την εικόνα των Γερμανών για τα μέλη του Ερυθρού στρατού. Γεμάτος πίκρα σημείωνε ότι "μας θεωρούν καλόκαρδους και απλούς αλλά συγχρόνως και τραχείς, ναί, άγριους μάλιστα ανθρώπους· συχνά μας περιγελούν, παρ’ όλο που εμείς είμαστε οι νικητές και κυρίαρχοι. . . ”». Tillmann Bendikowski, "Η ώρα των νικητών” (Die Stunde der Sieger), στο φύλλο Απριλίου 2005 της Finiancial Times Deutschland/Kompakt |
|||
|
Αντί Προλόγου Έχει καταστεί κοινός τόπος πλέον, «η επίγνωση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία έχει αλλάξει αισθητά προς την κατεύθυνση της αντικοινωνικής συμπεριφοράς, της αχαλίνωτης ιδιοτέλειας, της "ζούγκλας”»1. Η καθολίκευση της διαφθοράς2 επιβάλλει, πράγματι, «να συνειδητοποιήσουμε τους ορισμούς: Διαφθορά είναι η πλήρης φθορά, η εντελής. Και κοινωνική διαφθορά, η πλήρης φθορά των σχέσεων κοινωνίας, η καταστροφή ή αχρήστευση των προϋποθέσεων του συλλογικού βίου. Την κοινωνική διαφθορά συνιστούν οι συμπεριφορές εγωκεντρικής θωράκισης, επιθετικής ιδιοτέλειας, η προτεραιότητα της ατομικής εξασφάλισης, διευκόλυνσης, ηδονής, η αλογία των ενορμήσεων φιλαυτίας»3. Στην συνειδητοποίηση των ορισμών μπορεί να συμβάλλει όμως και η αποτίναξη του πυκνού εκείνου χιονοστρώματος της λησμονιάς που φαίνεται να έχει καλύψει τα πάντα στον ταλαίπωρο τόπο μας: Οδούς και οδόσημα και οδοστρωτήρες, μέχρι και αυτούς ακόμη τους «δασκάλους»4. Είναι καιρός να αρθούμε στο επίπεδο της αυστηρής α-λήθειας του Πλάτωνα λ.χ.,για να καταλάβουμε το χάλι μας σ’ όλη τη βαθύτητα και γυμνότητά του5. Άλλωστε, ποιά άλλη σημασία μπορεί να έχει η φιλοσοφική εργασία σήμερα, αν δεν είναι problemorientiert, αν δεν θέλει να καταλήξει μια αναχωρητική, περιττή δραστηριότητα λογίων, που απλώς πολλαπλασιάζει το απόθεμα μιας ειδικής βιβλιογραφίας; Όταν φαίνεται να διολισθαίνουμε σε ολοένα πιο πρωτόγονες μορφές κοινωνικής οργάνωσης και κοντεύουμε να καταστούμε «μια χαλαρή κοινωνία σύγχρονων νομάδων, όπου θα ισχύει μόνο το δίκαιο της αρπαγής!»6, —ή ακόμη, το: «μισάλληλον το Ελληνικόν», η εκβαρβάρωση, η παρακμή... Σε μια εποχή, λοιπόν, «κατάστικτη από το ρύπο της διαρπαγής του δημόσιου πλούτου))* 7, —την οποία φαίνεται όντως να εγκαινίασε η πρωτοφανής (ακόμη και για την πλέον υπανάπτυκτη αφρικανική χώρα) φράση - καταλύτης του Ανδρέα Παπανδρέου: «Δικαιούτο ο κύριος τάδε να κάνει ένα δώρο στον εαυτό του, αλλά όχι και πεντακόσια εκατομμύρια )>8, —θα πρέπει να ακούσουμε την φωνή του Πλάτωνα στο τελευταίο βιβλίο των Νόμων του, όταν διακηρύσσει: (('Εάν τις τι κλέπτη δημόσιον μέγα η και σμικρόν, τής αυτής δίκης δει»9. Και η δίκη αυτή είναι, όπως θα δούμε, η ποινή του θανάτου, όταν πρόκειται για δικό μας πολίτη. Σ’ ένα τόπο επίσης, που συχνά θυμίζει τον «λάκκο με τα φίδια» και τους φαρμακερούς σκορπιούς της περίφημης εκείνης καντάτας του J. S. Bach10, όπου απουσιάζει παντελώς η εξανθρωπιστική αξία ριζικών ηθικών συναισθημάτων όπως εκείνων της αιδούς και της δίκης, για να θυμηθούμε και το αντίστοιχο πρωταγόρειο θεώρημα11, —καλό θα είναι να θυμηθούμε τι λέει ο Πλάτων για όσους «έλαφρά τη καρδία» προσβάλλουν βαρύτατα και υβρίζουν τους άλλους κατά τρόπο που μόνον ως « Rufmord» μπορεί να χαρακτηρισθεί12, κατά τρόπο που μόνη η ακόλουθη αποστολική περικοπή φαίνεται να προσεγγίζει: Τάφος ανοιχτός είναι ο λάρυγγας τους, με τη γλώσοα τους ήοαν δόλιοι, φαρμάκι από οχιές είναι κάτω από τα χείλη τους13. _____________________________________
|
|||
| * Το πολύτιμο έναυσμα για μια βαθύτερη ενασχόληση με το πλατωνικό έργο Νόμοι,- χρονικά τελευταίο, αλλά πρώτο σε όγκο και διαλογισμούς πολιτικής Φιλοσοφίας και φιλοσοφικής - παιδαγωγικής Ηθικής, - έλαβα στο πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου κατά το χειμερινό εξάμηνο του 2004 /2005, όταν συμμετείχα σε ομώνυμο σεμινάριο υπό την εποπτεία του διακεκριμένου καθηγητού Volker Gerhardt. | |||
1. Χρήστου Γιανναρά, «Η ατολμία ως διαφθορά», στην: Καθημερινή της 8/10/2006. 2. Πρβλ. Αναστάση Παπαληγούρα, Περί διαφθοράς ή η χαμένη τιμή της πολιτικής, Αθήνα 2001 (εκδ. Κάκτος), ιδίως το κεφ. «Η "κοινωνικοποίηση” της απαξίας», σελ. 53-65. 3. X. Γιανναρά, ο.π. 4. Πρβλ. Χρήστου Μαλεβίτση, «Η λησμονιά», επιφυλλίδα δημοσιευμένη στην Καθημερινή της δεκαετίας του ’90. 5. Πρβλ. και Εμμ. Μικρογιαννάκη (επιμ.), Πλάτωνος Νόμοι. Πρακτικά διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου (7-8 Μαΐου 2001), Αθήνα - Κομοτηνή 2003, IX - X (πρόλογος): «Βασική διαπίστωση· ο Πλάτων είναι σύγχρονος. Συντελεί ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε στοχαστή ή πολιτειολόγο στην όξυνση της πολιτειακής σκέψεως» 6. Α. Παπαληγούρα, ό.π., σελ. 54-55. Πρβλ. και Δημήτρη Λιαντίνη, Γκέμμα, Αθήνα 2006 (επανεκδ.), passim. Δες κυρίως όσα συγκλονιστικά λέγει ο Oswald Spengler, Der Untergang des Abendlandes (= UdA), München 1998 [11918/1922] (Ungekürzte Sonderausgabe in einem Band), σελ. 746 κ.ε., ιδίως 781 κ.ε. (ελλην. μεταφ. Λ. Αναγνώστου: «Η παρακμή της Ανθής», Αθήνα 2004 [Τνπωθήτω - Γ. Δαρδανός], τ. 2, σελ- 208 κ.ε., ιδίως 220 κ.ε.), για τους «φελλαχολαούς» ! «Μια άμορφη και κατά ύννέπεια μια ανιστορική μάζα», —είναι, κατά τον Spengler, το πρακτικό αποτέλεσμα συνήθως των αφηρημενών εκείνων, κοσμοπολίτικων ψευδοϊδανικών «που θέλουν να διορθώσουν τον κόσμο» (ελλην. μτφρ., σελ- 230). Σε μια καταθλιπτική ατμόσφαιρα απουσίας της Ιστορίας, οι άνθρωποι ανίκανοι να συνειδητοποιηθούν ως κρίκοι μιας συνεχούς ιστορικής πορείας ενός έθνους, καταντούν μοιραία παγκόσμιοι φελλάχοι και άμορφη μάζα. Σύμφωνα με τον Spengler πάντοτε, «οι σημερινοί Έλληνες είναι ένα μόρφωμα του μαγικού πολιτισμού ,το οποίο αναπτύχθηκε πρώτα μέσω της χριστιανικής Εκκλησίας, αργότερα μέσω της ιερής γλώσσας αυτής της Εκκλησίας και τέλος μέσω του ονόματος αυτής της Εκκλησίας »(ibida, σελ. 220 κ.ε.). Έθνη αποκαλεί ο ίδιος ειδικότερα, «τους λαούς που αντιπροσωπεύουν έναν πολιτισμό.... ξεχωρίζοντάς τους ήδη με αυτή την λέξη από τα μορφώματα πριν και μετά τον πολιτισμό. Εκείνο που συνέχει εσωτερικά αυτούς τους πιο σημαντικούς απ’ όλους τους μεγάλους συνδέσμους δεν είναι μόνο μια έντονη αίσθηση του "εμείς”. Στη βάση τον έθνους βρίσκεται μιά ιδέα» (210). Αντίθετα, «αυτό που βιώνουν οι πρωτογενείς λαοί και οι φελλαχολαοί είναι εκείνο το συχνά αναφερόμενο ζωολογικό πάνω-κάτω, ένα απρογραμμάτιστο γίγνεσθαι όπου χωρίς στόχο και χωρίς σχεδιασμένη διάρκεια συμβαίνουν πολλά, τελικά όμως τίποτε σημαντικό» (211). «Υπάρχουν λαοί απολλώνειου, φαουστικού και μαγικού τύπου» (210), ανάλογα με τον ιδαίτερο ψυχισμό της ενότητας που συγκροτούν. Απολλώνεια ψυχή έχουμε στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό (από το 1100 π.Χ.), φαουστική στον Δυτικοευρωπαϊκό (από το 900 μ.Χ.) και μαγική στον Αραβικό (πρώτη χιλιετηρίδα μ.Χ.), όπου εντάσσονται και ο Πρωτοχριστιανισμός, η θρησκευτική Φιλοσοφία των Πατέρων της Εκκλησίας, η Γνώση και ο Νεοπλατωνισμός (βλ. αναλυτικά Χαράλαμπου Αποστολόπουλου, «'Ανθρωπος, Πολιτισμός και Τεχνική στον Oswald Spengler», στην: Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 18 (2001), σελ. 141-173, ιδίως 142 κ.ε.). Ο μαγικός πολιτισμός παρήγαγε «ως τελευταίο του μεγάλο λαϊκό δημιούργημα τον αραβικό λαό» (210), εφ’ όσον κατά τον Spengler οι λαοί, γενικότερα, «δεν είναι πρωτουργοί ως προς την εσωτερική τους μορφή και ως προς όλη την εμφάνισή τους, αλλά έργα» του A ήΒ μείζονος πνευματικού πολιτισμού. Σημαντικό επίσης είναι να κατανοήσουμε την σημασία του επιθέτου μαγικός. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικό είναι το εξής χωρίο της Παρακμής: «Ο αρχαίος στοχαστής "θεάται”, όπως η θεότης του Αριστοτέλη, ο Άραψ ψάχνει ως αλχημιστής το μαγικό μέσον, την φιλοσοφική λίθο, με την οποία θα αποκτήσει άνευ μόχθου (mühelos) τους θησαυρούς της φύσης (*), ο Δυτικοευρωπαίος αποσκοπεί να διαμορφώσει τον κόσμο κατά τη θέλησή του» (UdA, 1186 [μτφρ. δική μου· η υπογράμμιση στο πρωτότυπο]· ο αστερίσκος (*) ανωτέρω αναφέρεται στην εξής, άκρως διαφωτιστική για την ταυτότητα του Νεοέλληνα, υποσημείωση του ιδίου του Spengler: «Πρόκειται για το ίδιο πνεύμα που χαρακτηρίζει και την έννοια της "δουλειάς” [της ενασχόλησης γενικώς, αλλά και της συναλλαγής, του "παζαρέματος”: der Geschäftsbegriff] στους Εβραίους, Πάρσους, Αρμένιους, Έλληνες, Άραβες, διαφοροποιώντας αυτήν από την αντίστοιχη εκείνη των δυτικοευρωπαϊκών λαών»). «Το μαγικό έθνος ως τέτοιο δεν έχει καμμιά γήινη πατρίδα» (ελλην. μτφρ., σελ. 221), παρά αποτελεί μια θρησκευτική κοινότητα, όπως αυτή του ισλάμ στην περίπτωση του αραβικού λαού. Η «μαγική ιστορία» δε, είναι «για τους ανθρώπους της η προοδευτική πραγματοποίηση ενός παγκόσμιου σχεδίου καταρτισμένου από τον θεό, το οποίο μεταξύ αρχής και τέλους του κόσμου εφαρμόζεται [εφαρμοζόταν] πάνω στους λαούς και μέσω των λαών» (ibida, σελ. 222). Συμπερασματικά, λοιπόν, για τον Spengler: «Ένα έθνος μαγικού τύπου είναι η κοινότητα των πιστών, ο σύνδεσμος όλων εκείνων που γνωρίζουν τον ορθό δρόμο προς την σωτηρία και το ιντζμά (=συναίνεση) αυτής της πίστης τους ενώνει εσωτερικά» (ibida, σελ. 215- η επεξήγηση δική μου). 7. Τασούλας Καραϊσκάκη, «Οι πιο καλοί οι μαθητές», στην: Καθημερινή της 15 /Ο9 /2006. 8. Βλ. X. Γιανναρά, ο.π. 9. Νομ. XII, 941c 5/6. 10. Πρβλ. Johann Sebastian Bach, Kantate Nr. 52: "Falsche Welt, dir trau ich nicht! Hier muß ich unter Scorpionen Und unter falschen Schlangen wohnen”. 11. Πρβλ. Πλατ. Πρωτ. 321c-324a, ιδίως 323b, όπου τονίζεται η αναγκαία συμβολή των ηθικών αυτών συναισθημάτων για την ένταξη του συγκεκριμένου ανθρώπου στην κοινωνία ή και στο ανθρώπινο γένος (.. . άμώς γέ πως μετέχειν.. . ή μή είναι εν άνθρώποις). Βλ. σχετικά και K. I. Δεσποτόπουλου, «Σχόλια στην Πολιτειολογία του Πλάτωνος», στην: Φιλοϋοφία 2 (1972), σελ. 222-234, ιδίως 223-227. Δες επίσης πόσο επίμονα και διαχρονικά εμφανίζονται στον τόπο μας ακόμη τυπικά αρνητικά χαρακτηριστικά του ραγιά (reaya), όπως τα ακόλουθα: «υπερεγωιϋμός, φθόνος, φιλοκατηγορία και Ουκοφαντία»,-οττμ μελέτη του Αποστ. Ε. Βακαλόπουλου, Ο χαρακτήρας των Ελλήνων. Aviχνεύοντας την εθνική μας ταυτότητα, Θεσσαλονίκη 1983, σελ. 262-270. «Το homo homini lupus, έχει πλήρη την εφαρμογή του στον τόπο μας» (ibida, σελ. 270). Διότι στον Έλληνα «ο φθόνος, γέννημα του παθολογικού και τραυματισμένου εγωισμού του, ο αδιάντροπος "ελληνικός” φθόνος, παρουσιάζεται με ξεχωριστή ένταση...» (σελ. 266), ακυρώνοντας κάθε βαθύτερη προσπάθεια συντονισμού και συνεργασίας ή δημιουργίας παράδοσης και συνέχειας. Απαλλαγμένοι «από τον φθόνο με βίαιη και άδικη συμπεριφορά, δεν είναι μόνον οι πολιτικοί, αλλά και οι λόγιοι ή οι επιστήμονες προς άξιους συναδέλφους των. Η ιστορία μας παρουσιάζει πάμπολλα παραδείγματα καταδιώξεων μεγάλων επιστημόνων από φθονερούς συνναδέλφους των. Δεν έχει παρά να ρίξει κανείς μια ματιά στα "Απομνημονεύματα” του Ε. Παπανούτσου, που δημοσιεύτηκαν τελευταία, για να ιδεί αξιοθρήνητες περιπτώσεις συκοφαντιών και χαφιεδισμού πνευματικών — δυστυχώς — ανθρώπων σε βάρος του. Χαρακτηριστικές επίσης παρόμοιες σκηνές σε δημόσιες υπηρεσίες μπορεί να παρακολουθήσει κανείς σε δύο διηγήματα του Αλέκου Δαμιανίδη και του Νίκου Παπασπύρου (περιοδ. "Διαγώνιος”, 10 (Ιαν.-Απρίλιος1982) σελ. 38-43 και 49-53). Σ’ αυτά θα ιδεί πως ανάξιοι προϊστάμενοι ευνοούν το κλίμα του χαφιεδισμού και πως μεταβάλλουν τις υπηρεσίες τους σε ελεεινές σφηκοφωλιές που δύσκολα διαλύονται. Έτσι εξηγείται και ο φθόνος ανίκανων και αναξιοπρεπών — προωθημένων από πολιτικούς — διευθυντών ιδρυμάτων προς ικανούς υπαλλήλους ή συνεργάτες. Ο μόνος σκοπός τους είναι να τους μειώσουν, να τους εξευτελίσουν, να τους εξοντώσουν, για να διατηρήσουν την επιβολή τους. Οι περισσότεροι Έλληνες δεν έχουμε ακόμη συνειδητοποιήσει την καταστρεπτική δύναμη του "ελληνικού φθόνου”» (σελ. 267). Εμφορούμενος προφανώς από ίδια έντονα βιώματα συνεχίζει και πιο κάτω ο γνώστης πανεπιστημιακός δάσκαλος Αποστ. Ε. Βακαλόπουλος την περιγραφή των «ανάξιων και ανασφαλών» προϊσταμένιον, που «γίνονται λοντάρια εναντίον των ικανών και καταχρώμενοι τη δύναμη του αξιώματος τους τους βλάπτουν όσο και όπως μπορούν. Ένα Ιάγος, αν ανέβει, είναι ικανός με τις συκοφαντίες του, με τις μηχανορραφίες του να υποσκάψει τη ζωή μιας ολόκληρης υπηρεσίας, ενός γραφείου, ενός εργαστηρίου ή και μιας ολόκληρης πανεπιστημιακής σχολής, χάρη στις μεταμορφώσεις του τις απόλυτα πειστικές και στην αδιαφορία των Πόντιων Πιλάτων. Αυτή είναι η βαθύτερη σημασία του "αρχή άνδρα δείκνυσι”» (σε). 269). Εδώ όντως ισχύει απόλυτα το δημοσθενικό ((καί τύχης δεϊσθαι λαμπρός», προκειμένου να μη βρεθείς ανάμεσα στους πολυπληθείς «κακούς ανασφαλείς, μ,αταιόδοξους και σαδιστές, που αποφασίζουν για ένα ζήτημά σου ή για το μέλλον σου ή και ακόμη για την τύχη σου και προχωρούν ασυνείδητα, αδίστακτα και αδιάντροπα προς την αδικία, ακόμη και σε βαθμό κακουργήματος» (σε).268). 12. Rufmord: έκφραση της γερμανικής για την βαρύτατη εκείνη δημόσια συκοφαντία, με την οποία καταστρέφεται η φήμη (το όνομα, der Ruf) κάποιου· ισοδύναμε! με τον φόνο [Mord] της τιμής και της υπόληψης, δηλ. τον (αναίμακτο, εν τούτοις !) φόνο αυτού τούτου του προσώπου. 13. Ρωμ. 3, 13-18 |
 |
©
Πανεπιστημίου
Ιωαννίνων
© Εθνικό
Κέντρο
Τεκμηρίωσης
και
Ηλεκτρονικού
Περιεχομένου
© Eθνικό Κέντρο
Τεκμηρίωσης
griechisch |
Platons Gesetze der Beleidigung Missbrauch und Zweckentfremdung der von öffentlichen Geldern Χαράλαμπος Αποστολόπουλος doi: 10.12681/jret.961 Τόμ. 3 (2004) |
Bibliographische Angaben: Apostolopoulos Ch. (2015). (2015). 2015. Der griechische Text "Die Rechtsgrundsätze und die Verwendung des Geldes im Namen des Gemeinwohls", veröffentlicht im Wissenschaftlichen Jahrbuch der Pädagogischen Abteilung des Kindergartens der Universität Ioannina, 3, 9-23. https://doi.org |
|
| Veröffentlicht: Aug 4, 2015 Online ISSN: 2241-200X ISSN εντύπου: 1108-4634 |
| HARALAMBOS APOSTROPOLOS DIE GESETZE DES PLANETEN ÜBER SCHIMPFWÖRTER UND DEN MISSBRAUCH ÖFFENTLICHER GELDER* ZUM GEDENKEN AN MEINEN VATER JOHN MR APOSTOLOPOULOS 1910-2004 "Sechzig Jahre nach Kriegsende erscheint eine Flut von Zeitzeugenberichten aus dem Jahr 1945. So entsteht die Möglichkeit eines immer wieder befriedigenden Vergleichs zwischen der Perspektive der Sieger und der der Besiegten. . ." "... Das interessanteste Buch stammt jedoch von einem sowjetischen Soldaten. Diese Perspektive ist der deutschen Öffentlichkeit bis heute fremd. Denn selbst die DDR-Publizistik mit ihren ideologischen Pompösitäten über Helden der Sowjetarmee hat das deutsche Bild vom ungehobelten, unzivilisierten russischen Soldaten nie wirklich revidieren können. Eine Änderung wurde schließlich durch das "Tagebuch von Deutschland" des Rotarmisten Wladimir Gelfand ermöglicht. Gelfand, der ursprünglich Schriftsteller werden wollte und bis zu seinem Tod 1983 als Lehrer tätig war, beschreibt die Gräueltaten, die auch von seiner eigenen Armee begangen wurden. Auf den Sieg folgen "Plünderungen" und Vergewaltigungen, Dinge, die Gelfand in seinen Tagebucheinträgen verurteilt. Er ahnte, dass solche Gewalttaten lange Zeit das Bild der Deutschen von den Rotarmisten prägen würden. Voller Bitterkeit stellte er fest, dass "wir als gutherzig und einfach gelten, aber gleichzeitig auch als rau, ja sogar wild die Menschen machen sich oft über uns lustig, obwohl wir die Sieger und Herrscher sind. . . "". Tillmann Bendikowski, "Die Stunde der Sieger", in der Ausgabe vom April 2005 von Finiancial Times Deutschland/Kompakt |
|||
|
Vorwort Das Bewusstsein, dass sich die griechische Gesellschaft in den letzten Jahren deutlich in Richtung antisoziales Verhalten, ungezügelter Egoismus und "Dschungel" verändert hat, ist heute alltäglich geworden1 . Die Universalisierung der Korruption2 erfordert in der Tat, "sich der Definitionen bewusst zu werden: Korruption ist totale Verderbtheit, total. Und die soziale Korruption, die vollständige Verschlechterung der sozialen Beziehungen, die Zerstörung oder der Zerfall der Bedingungen des kollektiven Lebens. Gesellschaftliche Korruption besteht aus egozentrischer Abschirmung, aggressivem Eigeninteresse, dem Vorrang individueller Absicherung, Erleichterung, Vergnügen, der Missachtung von Impulsen der Philanthropie "3. Aber das Bewusstsein für die Definitionen kann auch dadurch gefördert werden, dass man die dichte Schneedecke des Vergessens abschüttelt, die alles in unserem armen Land zu bedecken scheint: Straßen und Straßenschilder und Straßenwalzen, sogar bis hin zu den "Lehrern "4. Es ist an der Zeit, sich zum Beispiel auf die Ebene der strengen a-Wahrheit Platons zu begeben, um unser Chaos in seiner ganzen Tiefe und Nacktheit zu verstehen5. Außerdem: Welchen Sinn kann philosophische Arbeit heute noch haben, wenn sie nicht problemorientiert ist, wenn sie nicht zu einer sich zurückziehenden, überflüssigen Tätigkeit von Gelehrten werden will, die lediglich den Bestand einer Spezialbibliographie vervielfältigt? Wenn wir in immer primitivere Formen der sozialen Organisation abzugleiten scheinen und kurz davor stehen, "eine lockere Gesellschaft moderner Nomaden zu werden, in der nur noch das Gesetz des Raubes gelten wird "6, - oder auch: "Verschiedenes Hellenisches", Barbarei, Dekadenz... In einer Ära also, die "vom Dreck der Ausplünderung des öffentlichen Reichtums überschwemmt ist "* 7, und die in der Tat durch den (selbst für das unterentwickeltste afrikanische Land) beispiellosen katalytischen Satz von Andreas Papandreou eingeleitet worden zu sein scheint: "Herr Taddäus hatte das Recht, sich selbst ein Geschenk zu machen, aber nicht fünfhundert Millionen )>8, - wir sollten auf die Stimme Platons im letzten Buch seiner Gesetze hören, wenn er verkündet: (('Wenn irgendein Dieb, ob groß oder klein, der die Öffentlichkeit bestiehlt, in diesem Prozess gesehen wird'9. Und dieser Prozess ist, wie wir sehen werden, die Todesstrafe, wenn es sich um unseren eigenen Bürger handelt. Auch an einem Ort, der oft an die "Schlangengrube" und die giftigen Skorpione aus der berühmten Kantate von J. S. erinnert. Bach10, wo der entmenschlichende Wert radikaler moralischer Gefühle wie die der Ehrfurcht und der Gerechtigkeit völlig fehlt, um an den entsprechenden Satz des Protagoras11 zu erinnern, - wird es gut sein, sich daran zu erinnern, was Platon über diejenigen sagt, die "leichtfertig" andere in einer Weise grob beleidigen und verunglimpfen, die man nur als "Rufmord" bezeichnen kann,12 in einer Weise, der nur die folgende apostolische Stelle nahe zu kommen scheint: Das Grab ist ihr offener Kehlkopf, Ihre Zunge ist ein Grab, in dem das Grab offen liegt, und ihre Zunge ist trügerisch, Gift der Vipern ist unter ihren Lippen13. _____________________________________
|
|||
| * Den wertvollen Anstoß zu einer vertieften Beschäftigung mit Platons Werk Gesetze, dem letzten in der Zeit, aber dem ersten im Umfang und den Betrachtungen zur politischen Philosophie und philosophisch-pädagogischen Ethik, erhielt ich im Wintersemester 2004/2005 an der Humboldt-Universität zu Berlin, als ich an einem gleichnamigen Seminar unter der Leitung des renommierten Professors Volker Gerhardt teilnahm. | |||
1. Kathimerini, 8/10/2006. 2. Siehe. Anastasis Papaligouras, On corruption or the lost price of politics, Athen 2001 (erschienen bei Kaktos), insbesondere das Kapitel über Korruption. "Die "Sozialisierung" der Apoxie", S. 53-65. 3. X. Yannara, op. cit. 4. Vgl. Christos Malevitsi, "Das Vergessen", in den 1990er Jahren in Kathimerini veröffentlichte Inschrift. 5. Vgl. Siehe auch Emm. Emm. Tagungsband einer internationalen wissenschaftlichen Konferenz (7.-8. Mai 2001), Athen - Komotini 2003, IX - X (Vorwort). Er trägt vielleicht mehr als jeder andere Denker oder Politikwissenschaftler zur Schärfung des politischen Denkens bei". 6. A. Papaligura, op. cit. 54-55. Vgl. Dimitris Liantinis, Gema, Athen 2006 (Neuauflage), passim. Siehe insbesondere Oswald Spengler, Der Untergang des Abendlandes (= UdA), München 1998 [11918/1922] (Ungekürzte Sonderausgabe in einem Band), S. 746 ff., insbesondere 781 ff. (griechische Übersetzung. L. Anagnostou: "Der Untergang von Anthis", Athen 2004 [Tnpotheto - G. Dardanos], Bd. 2, S. 208 ff., insb. 220 ff.), für die "Fellaholics" ! "Eine amorphe und nach Spengler unhistorische Masse" ist nach Spengler das praktische Ergebnis jener abstrakten, kosmopolitischen Pseudo-Hindus, die "die Welt korrigieren wollen" (griech, In einer bedrückenden Atmosphäre der Abwesenheit von Geschichte werden Menschen, die sich nicht als Glieder in einem kontinuierlichen geschichtlichen Verlauf einer Nation erkennen können, unweigerlich zu globalen Korken und amorphen Massen. Nach Spengler sind "die heutigen Griechen eine Formation der magischen Zivilisation, die sich zuerst durch die christliche Kirche, später durch die heilige Sprache dieser Kirche und schließlich durch den Namen dieser Kirche entwickelt hat" (ibida, S. 220 ff.). Nationen nennt er insbesondere "die Völker, die eine Zivilisation repräsentieren.... und unterscheidet sie schon durch dieses Wort von den Formationen vor und nach der Zivilisation. Was diese wichtigsten aller großen Verbände innerlich eint, ist nicht nur ein starkes Wir-Gefühl". Die Grundlage der Nation ist eine Idee" (210). Im Gegenteil, "was die primitiven Völker und die Feldha-Leute erleben, ist jenes oft erwähnte zoologische Auf und Ab, ein ungeplantes Geschehen, in dem ohne Ziel und ohne geplante Dauer viel passiert, aber letztlich nichts Wichtiges" (211): "Es gibt Völker vom apollinischen, faustischen und magischen Typ" (210), je nach der besonderen Psyche der Einheit, die sie bilden. Die apollinische Psyche gibt es in der antiken griechischen Kultur (seit 1100 v. Chr.), die faustische in Westeuropa (seit 900 n. Chr.) und die magische in der arabischen (erstes Jahrtausend n. Chr.). ), die auch das frühe Christentum, die religiöse Philosophie der Kirchenväter, die Gnosis und den Neuplatonismus umfasst (siehe im Einzelnen Haralambos Apostolopoulos, "'Mensch, Kultur und Technik bei Oswald Spengler", in: Hellenische philosophische Zeitschrift 18 (2001), S. Die magische Kultur hat "als ihre letzte große volkstümliche Schöpfung das arabische Volk hervorgebracht" (210), denn nach Spengler sind die Völker im Allgemeinen "in ihrer inneren Form und in ihrer ganzen Erscheinung keine Primitiven, sondern Werke" der geistigen Großkultur A oder B. Es ist auch wichtig, die Bedeutung des Adjektivs magisch zu verstehen. Besonders aufschlussreich ist die folgende Passage aus dem Buch Dekadenz: "Der antike Denker 'sieht', wie die Theosis des Aristoteles, Araps sucht als Alchimist das magische Mittel, den philosophischen Stein, mit dem er sich ohne Mühe (mühelos) die Schätze der Natur (*) aneignet, der Westeuropäer will die Welt nach seinem Willen gestalten" (UdA, 1186 [trans. meine; Hervorhebung im Original); das Sternchen (*) oben bezieht sich auf die folgende Fußnote von Spengler selbst, die für die Identität des Neogriechen sehr aufschlussreich ist: "Es ist derselbe Geist, der den Begriff der 'Arbeit' [der Beschäftigung im Allgemeinen, aber auch der Transaktion, des 'Feilschens': der Geschäftsbegriff] bei Juden, Parsen, Armeniern, Griechen, Arabern kennzeichnet und ihn von dem der entsprechenden westeuropäischen Völker unterscheidet"). "Die magische Nation als solche hat keine irdische Heimat" (griechische Übersetzung, S. 221) und ist keine Religionsgemeinschaft, wie die des Islam im Falle der Araber. Und die "magische Geschichte" ist "für ihr Volk die fortschreitende Verwirklichung eines von Gott entworfenen universellen Plans, der zwischen dem Anfang und dem Ende der Welt auf die Völker und durch sie [angewandt wird]" (ibida, S. 222). Zusammenfassend also für Spengler: "Ein Volk des magischen Typs ist die Gemeinschaft der Gläubigen, das Bindeglied all derer, die den rechten Weg zum Heil kennen und das Indjma (=Synod) dieses Glaubens sie innerlich eint" (ibida, S. 215; meine Erläuterung). 7. Tasula Karaiskaki, "Die besten Jünger", in: Kathimerini, 15 /O9 /2006. 8. Siehe. X. X. Yannara, op. cit. 9. Nom. XII, 941c 5/6. 10. Vgl. Johann Sebastian Bach, Kantate Nr. 52: "Falsche Welt, dir trau ich nicht! Hier muß ich unter Skorpionen Und unter falschen Schlangen wohnen". 11. Vgl. Platte. Prot. 321c-324a, besonders 323b, wo der notwendige Beitrag dieser moralischen Emotionen für die Integration des einzelnen Menschen in die Gesellschaft oder das Menschengeschlecht hervorgehoben wird (... . άμώς γέ wie mitτέχειν... . oder не ist εν seinisρώποις). Siehe auch K. I. Despotopoulos, "Kommentare zu Platons Politikwissenschaft", in Philoyofia 2 (1972), S. Philosophie" (1972), 1972 (1972) (2), 222-234, insbesondere 223-227. Sehen Sie auch, wie hartnäckig und zeitlos typische negative Eigenschaften der raya (reaya) in unserem Land immer noch auftreten, wie z. B. die folgenden: "Über-Ich, Neid, Missgunst, Pro-Schuld und Ukofania", -ottm Studie von Apost. E. Vakalopoulos, Der Charakter der Griechen. E.E. Vakalopoulos, "Der Charakter des Charakters des griechischen Volkes", Aviχνεύοντας tnς εθνική σ. 262-270. "Homo homini lupus, hat seine volle Anwendung in unserem Land" (ibida, S. 270). Denn beim Griechen "stellt sich der Neid, die Geburt seines pathologischen und verletzten Egos, der schamlose 'griechische' Neid, mit besonderer Intensität dar..." (S. 266), wodurch jede tiefer gehende Bemühung um Koordination und Kooperation oder die Schaffung von Tradition und Kontinuität zunichte gemacht wird. Nicht nur Politiker, sondern auch Gelehrte oder Wissenschaftler sind vom "Neid durch gewalttätiges und ungerechtes Verhalten gegenüber ihren verdienten Kollegen" ausgenommen. Die Geschichte liefert uns zahlreiche Beispiele für die Verfolgung großer Wissenschaftler durch neidische Kollegen. Man braucht sich nur die "Memoiren" von E. Papanoutsos anzuschauen, die vor kurzem veröffentlicht wurden, um die bedauerlichen Fälle von Verleumdungen und üblen Nachreden und Verleumdungskampagnen von Intellektuellen - leider - gegen ihn zu sehen. Charakteristische ähnliche Szenen in öffentlichen Ämtern finden sich auch in zwei Kurzgeschichten von Alekos Damianidis und Nikos Papaspyrou (Zeitschrift Diagonios, 10 (Jan.-April 1982) pp. 38-43 und 49-53), aus denen hervorgeht, wie unwürdige Vorgesetzte das Klima der Schreiberei fördern und ihre Dienststellen in elende Hornissennester verwandeln, die nur schwer zu beseitigen sind. Dies erklärt auch den Neid von inkompetenten und unwürdigen - politisch geförderten - Direktoren von Institutionen auf kompetente Mitarbeiter oder Partner. Ihr einziges Ziel ist es, sie zu erniedrigen, zu demütigen, zu vernichten, um ihre Herrschaft aufrechtzuerhalten. Die meisten Griechen haben die zerstörerische Kraft des 'griechischen Neids' noch nicht erkannt" (S. 267). E. Vakalopoulos fährt fort mit seiner Beschreibung der "unwürdigen und unsicheren" Vorgesetzten, die "zu Londaren gegen die Tüchtigen werden und ihnen durch den Missbrauch der Macht ihres Amtes so viel und so weit wie möglich schaden". Ein Jago, wenn er sich erhebt, ist in der Lage, durch seine Verleumdungen, durch seine Intrigen das Leben einer ganzen Abteilung, eines Büros, eines Labors oder sogar einer ganzen Universitätsfakultät zu untergraben, dank seiner Verwandlungen, die vollkommen überzeugend sind, und dank der Gleichgültigkeit des pontischen Pilatus. Dies ist die tiefere Bedeutung von 'der Anfang des menschlichen Zeigers'" (at). 269). Hier ist in der Tat der Demosthenes ((kai tychis deisthai lampros", um sich nicht unter den zahlreichen "bösen unsicheren, m,unsicheren und sadistischen, die über eine Angelegenheit deines Anliegens oder deiner Zukunft oder sogar deines Schicksals entscheiden und unbewusst, skrupellos und schamlos zur Ungerechtigkeit schreiten, sogar bis hin zu einem Verbrechen" (in).268) zu finden. 12. Rufmord: ein deutscher Ausdruck für jene schwere öffentliche Verleumdung, durch die der Ruf einer Person zerstört wird; gleichbedeutend mit dem Mord an Ehre und Ansehen, d.h. dem (allerdings unblutigen!) Mord an dieser Person. 13. Röm 3, 13-18 |
